Hacı Zeynalabdin Tağıyev qarabağlıları niyə işdən çıxarmışdı...

Hacı Zeynalabdin Tağıyev

Hacı Zeynalabdin Tağıyevin Azərbaycan tarixində özünəməxsus yeri var. Milyonçunun gördüyü xeyirxah işlərdən bir əsrdir danışılır, onun əməyi yüksək qiymətləndirilir. Tağıyevi əminliklə 20-ci əsrin əvvəllərində indiki postsovet məkanında ən tanınmış azərbaycanlı adlandırmaq olar.

Bizimyol.info xəbər verir ki, Bakı milyonçusu ziyalılara az dəstək nümayiş etdirməyib. Tağıyevin təkcə bir neçə qəzeti maliyyələşdirdiyini xatırlamaq kifayətdir. Amma onun ziyalılarla az qarşıdurması da olmayıb. Tağıyevin Nəriman Nərimanovla problem yaşadığı, Cəlil Məmmədquluzadənin bir sıra yazılarını bəyənmədiyi məlumdur. Əhməd Ağaoğlunun isə Azərbaycandan Türkiyəyə köçməsinin əsas səbəbkarının Tağıyev olduğu bildirilir.
Hacı Zeynalabdin 1911-ci ildə görkəmli yazıçı Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevi işdən çıxartdırıb. Bu heç də ağızdan-ağıza gəzən şayiə deyil. Haqverdiyev məsələ haqda tərcümeyi-halında yazıb: “1911-ci sənədə "Tağıyеv-Bеhbudov" kеyfiyyətindən dolayı qulluqdan olan qarabağlıları və o cümlədən məni paraxodstvadan xaric еtdilər (Bu xüsusda əlimdə indi də sənəd var)”.
Bəs hansı Tağıyev-Behbudov münaqişəsindən söhbət gedirdi? Niyə məhz Haqverdiyevi işdən çıxarmışdılar?
Münaqişədə adı çəkilən Lütfəli bəy Behbudov 1877-ci ildə Şuşa qəzasının Bayat kəndində doğulmuşdu. 20-ci əsrin əvvəllərində Sankt-Peterburqdakı Dağ-Mədən Akademiyasında oxuyanda Hacı Zeynalabdin Tağıyevin ona maddi köməyi dəymişdi. Sonradan milyonçu gənc mühəndisi şirkətində işə götürmüşdü. Behbudov burada hətta müdir vəzifəsinə qədər yüksəlmişdi.
Onların arasının dəyməsində Bakıda yayılmış söz-söhbət əsas rol oynayıb. Şəhərdə danışırlarmış ki, Lütfəli bəy milyonçunun həyat yoldaşı Sona xanımla eşq yaşayır. Behbudov xatirələrində yazır ki, 1911-ci il mayın 15-də vacib görüşdən qayıdıb Tağıyevə məruzə edir. Evə qayıdandan bir az sonra Hacı Zeynalabdin mühəndisin arxasınca adam göndərir, ertəsi gün onun malikanəsinə gəlməli olduğunu bildirirlər. Behbudov gedir, Tağıyev onu qapıda qarşılayır, otaqları gəzməyə başlayırlar. Yataq otağına girəndə kənardan qəfil bir neçə nəfər çıxır, qapını arxadan bağlayıb onu döyməyə başlayırlar. Səbəbini soruşanda deyirlər ki, Hacının həyat yoldaşına sataşıb. Lütfəli bəy çox təhqir olunur. Onu diz çökdürürlər, üzünə tüpürürlər. Axırda faytonla gələn Behbudovu evinə at arabasında yola salırlar.
Lütfəli bəy çox sarsılır, işi belə qoymamaq qərarına gəlir. Şuşa ziyalısı milyonçunu məhkəməyə verir. Behbudov xatırlayır ki, sonradan cümhuriyyətin banilərindən olacaq Fətəli xan Xoyski onu dilə tutmağa çalışır, problemi məhkəmədə həll etməyi məsləhət görmür, amma Behbudov sözə baxmır. Bakı Dairə Məhkəməsi Lütfəli bəyin döyülməsində hər hansı şəkildə iştirak etmiş 7 nəfərə iş kəsib. Bir dəfə də məhkəmə iclaslarında görünməyən Tağıyevə 2.5 il, qalan şəxslərə 2 il iş verilib. Həmin adamların əksəri milyonçunun qohumları olub. Hacı Zeynalabdinin oğlu Sadıx, bacısının əri İrza bəy Məmmədbəyov, qardaşı oğlu Məmməd Rza Tağıyev Lütfəli bəyi alçaltmağı özünə şərəf bilib. Onların heç biri həbs həyatı yaşamyıb. Tağıyev təxminən 350 min rubl xərcləyərək buna mane olub. Hacı Zeynalabdinin bu davranışını hətta SSRİ-nini yaradıcısı Vladimir Lenin yazılarının birində tənqid edib, neft milyonçusu qudurğanlıqda ittiham olunub.
Məhkəmə çəkişməsi Tağıyevin nüfuzuna böyük zərbə vurub. Hacı Zeynalabdin hadisədən dərhal sonra şirkətlərində işləyən bütün qarabağlıları qovub. Şuşada doğulmuş Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev də yerlisi Lütfəli bəyə görə işsiz qalıb

19-07-2021, 11:30 252

Digər xəbərlər

Səbinə Salmanovanın təşəbbüsü ilə Milli Mətbuatın yaranmasının 150 illiyinə həsr olunan təntənəli tədbir keçirilib FOTO

Sumqayıtın iki zavodunda fəaliyyət dayandırıldı

SDU-da Elmi Şuranın 2024/2025-ci tədris ilinə həsr olunmuş yekun iclası keçirilib - FOTO

Sumqayıtda dezinfeksiya tədbirləri davam etdirilir - FOTO

Şəhid Ülvi Qulamlıya həsr olunmuş videoçarx təqdim edildi - MİNGƏÇEVİRDƏN FOTOLAR

50 yaşdan yuxarı ulduzların dərisini gənc saxlayan 6 axşam vərdişi

Sumqayıt TV işıqlandırdı, problem həll olundu – Koroğlu küçəsində piyada keçidi çəkildi - FOTO

Sumqayıt-Quba və Lənkəran-Sumqayıt marşrut xətləri müsabiqəyə çıxarılıb

Telli Pənahqızı bu televizyanın rəhbəri oldu

"Sumqayıt Xovlu İplik" fabrikindən 10 minlik oğurluq - Gözətçilər saxlanıldı

Sumqayıt yolu və ətraf ərazilərdə elektrik kəsintisi olacaq

Sumqayıt Bələdiyyəsində növbəti vətəndaş qəbulu keçirildi FOTOLAR

Sumqayıt Bələdiyysi şəhər Ağsaqqallar Şurasında görüş keçirib-FOTOLAR .

Sumqayıtda məhəllə komitələrinin seçkilərinə start verildi - FOTOLAR

Əbu-Dabi görüşü: “Azərbaycan sülh prosesinə prinsipial yanaşır"

SDU-da təkrar ali təhsil üzrə namizədlərlə müsahibə mərhələsi keçirilib - FOTOLAR

Sumqayıt Bələdiyyəsində dəyişiklik - - FOTO

Sumqayıtda evdən pul və qızıl oğurlayan şəxslər saxlanılıb

Teymur Səmədova "Fəxri professor" adı verildi - TƏBRİK EDİRİK

Sumqayıtda avtomobil kanala aşıb - Foto

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 964
Dünən, 20:06
Dünən, 17:12
11-07-2025, 16:35
11-07-2025, 16:24
11-07-2025, 15:58
11-07-2025, 14:22
11-07-2025, 12:29
11-07-2025, 12:03
11-07-2025, 11:54
11-07-2025, 11:52
11-07-2025, 11:49
11-07-2025, 11:40
11-07-2025, 01:06
11-07-2025, 00:47
11-07-2025, 00:26
10-07-2025, 01:40
10-07-2025, 00:50
9-07-2025, 17:50
9-07-2025, 17:25
9-07-2025, 09:24
8-07-2025, 21:14
8-07-2025, 17:10
8-07-2025, 17:05
8-07-2025, 12:00
8-07-2025, 11:56
7-07-2025, 16:28
7-07-2025, 14:37
6-07-2025, 23:22
5-07-2025, 19:02
5-07-2025, 14:17
5-07-2025, 12:03
5-07-2025, 11:09
5-07-2025, 01:53
4-07-2025, 16:10
4-07-2025, 14:30
4-07-2025, 13:51
3-07-2025, 18:34
3-07-2025, 17:57
3-07-2025, 17:47
3-07-2025, 17:43
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 964