Sumqayıtda sərçənin yerini qarğalar alır? (ARAŞDIRMA)

 
Son illərdə Sumqayıt və ətraf yaşayış məntəqələrində qarğaların sayı nəzərəçarpacaq dərəcədə artıb. Bu artım təkcə təsadüfi müşahidələrə əsaslanmır, həm də şəhər sakinlərinin gündəlik həyatda daha sıx qarşılaşdığı bir reallığa çevrilib. Qonşuluqda, həyətlərdə, ağacların üstündə – qarğalar artıq şəhər səsinin, şəhər mühitinin ayrılmaz hissəsinə çevriliblər. Bəs bu quşların sayındakı artımın səbəbləri nədir? Sadəcə təsadüfmü, yoxsa arxasında ekoloji və sosial amillər dayanır?
Xeberle.com mövzu ilə bağlı araşdırma aparıb. Nəticələri təqdim edirik.
Qarğaların şəhər mühitində çoxalmasının ən əsas səbəblərindən biri qida resurslarının əlçatanlığıdır. Qida tullantılarının açıq qalması, həyətlərdə saxlanılan heyvanların yemi və yay aylarında intensivləşən pikniklər, restoran fəaliyyətinin genişləndirilməsi bu quşlar üçün bol və davamlı qida mənbəyi yaradır. Qarğalar təbiətdə "hər şeyyeyən canlı"lardır. Bu xüsusiyyətləri onları şəhər tullantılarından faydalanmaqda digərlərindən daha üstün edir.
Tikinti, qazıntı və sənaye fəaliyyəti nəticəsində köhnə yaşayış və yuvalanma yerləri dağıdılan digər quşlar isə yeni sığınacaqlar axtarmağa başlayır. Abşeron yarımadasında, Sumqayıt şəhərində sürətlə artan tikinti və məskunlaşma prosesi təbiət balansını pozur. Nəticədə qarğalar kimi uyğunlaşa bilən quşlar yeni mühitlərə – bağ evləri, şəhər ətrafları və sənaye sahələrinin yaxınlıqlarına köçürlər.
Sumqayıt və Abşeron zonasında boş torpaq sahələrinin, tərk edilmiş tikililərin və həyət evlərinin çoxalması qarğalar üçün əlverişli yuvalanma imkanları yaradır. Onlar sakit, müdaxilənin az olduğu yerlərdə yuva salmağa üstünlük verirlər. Şəhər həyətləri və kənar massivlər isə bu baxımdan ideal ərazilərdir.
Qarğaların çoxalmasına səbəb olan digər bir amil – onların təbii düşmənlərinin, xüsusilə də yırtıcı quş növlərinin azalmasıdır. Ətraf mühitin urbanizasiyası, yaşıllıqların azalması və ovçuluq fəaliyyəti nəticəsində bayquş, şahin və digər yırtıcı quşların sayı kəskin şəkildə azalıb. Bu da qarğaların daha sərbəst şəkildə çoxalmasına şərait yaradır.
İqlim dəyişikliyi də bu prosesə təsir edir. Daha isti və quraq havalar qarğalar üçün problem yaratmır – əksinə, onlar bu şəraitə yaxşı uyğunlaşırlar. Quraq hava digər quş növləri üçün mənfi amil olsa da, qarğalar bu şəraitdə də qidalanma və yaşayış mühiti tapmağı bacarırlar. Bu, onların üstünlük qazanmalarına səbəb olur.
Ətraf mühitin kimyəvi zəhərlənməsi, ağacların məhv edilməsi və səs-küylü şəhər mühiti nəticəsində əvvəllər geniş yayılan qaranquş, sərçə və qaratoyuq kimi quşların sayı azalıb. Bu isə şəhər ekosistemində boşluq yaradır və nəticədə daha davamlı və uyğunlaşan növ olan qarğalar həmin boşluğu doldurur.
Qarğaların sayındakı artım əslində şəhər və ətraf mühitlə bağlı ciddi bir xəbərdarlıqdır. Onların çoxalması təbiətin balansının pozulduğunun və insan fəaliyyətinin nəticələrinin əyani sübutudur. Bu proses yalnız Sumqayıtla məhdudlaşmır – Bakı və digər şəhərlərin ətraf yaşayış məntəqələrində də eyni mənzərə müşahidə olunur.
Qarğaların çoxalmasını nəzarətdə saxlamaq üçün isə şəhər planlamasında ekoloji tarazlığa önəm verilməli, tullantıların idarəolunması sistemləri təkmilləşdirilməli, yaşıl zonalar bərpa edilməli və təbiətin təbii ritminə müdaxilə minimuma endirilməlidir.
Elşən Yəhyayev

30-06-2025, 13:18 49

Digər xəbərlər

SDU-da Elmi Şuranın 2024/2025-ci tədris ilinə həsr olunmuş yekun iclası keçirilib - FOTO

Sumqayıtda dezinfeksiya tədbirləri davam etdirilir - FOTO

Şəhid Ülvi Qulamlıya həsr olunmuş videoçarx təqdim edildi - MİNGƏÇEVİRDƏN FOTOLAR

50 yaşdan yuxarı ulduzların dərisini gənc saxlayan 6 axşam vərdişi

Sumqayıt TV işıqlandırdı, problem həll olundu – Koroğlu küçəsində piyada keçidi çəkildi - FOTO

Sumqayıt-Quba və Lənkəran-Sumqayıt marşrut xətləri müsabiqəyə çıxarılıb

Telli Pənahqızı bu televizyanın rəhbəri oldu

"Sumqayıt Xovlu İplik" fabrikindən 10 minlik oğurluq - Gözətçilər saxlanıldı

Sumqayıt yolu və ətraf ərazilərdə elektrik kəsintisi olacaq

Sumqayıt Bələdiyyəsində növbəti vətəndaş qəbulu keçirildi FOTOLAR

Sumqayıt Bələdiyysi şəhər Ağsaqqallar Şurasında görüş keçirib-FOTOLAR .

Sumqayıtda məhəllə komitələrinin seçkilərinə start verildi - FOTOLAR

Əbu-Dabi görüşü: “Azərbaycan sülh prosesinə prinsipial yanaşır"

SDU-da təkrar ali təhsil üzrə namizədlərlə müsahibə mərhələsi keçirilib - FOTOLAR

Sumqayıt Bələdiyyəsində dəyişiklik - - FOTO

Sumqayıtda evdən pul və qızıl oğurlayan şəxslər saxlanılıb

Teymur Səmədova "Fəxri professor" adı verildi - TƏBRİK EDİRİK

Sumqayıtda avtomobil kanala aşıb - Foto

Sumqayıtın tanınmış ictimai-siyasi siması Qüdrət Kərimov vəfat edib

İyulun pensiyası ilə bağlı vacib MƏLUMAT

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 964
Dünən, 16:35
Dünən, 16:24
Dünən, 15:58
Dünən, 14:22
Dünən, 12:29
Dünən, 12:03
Dünən, 11:54
Dünən, 11:52
Dünən, 11:49
Dünən, 11:40
Dünən, 01:06
Dünən, 00:47
Dünən, 00:26
10-07-2025, 01:40
10-07-2025, 00:50
9-07-2025, 17:50
9-07-2025, 17:25
9-07-2025, 09:24
8-07-2025, 21:14
8-07-2025, 17:10
8-07-2025, 17:05
8-07-2025, 12:00
8-07-2025, 11:56
7-07-2025, 16:28
7-07-2025, 14:37
6-07-2025, 23:22
5-07-2025, 19:02
5-07-2025, 14:17
5-07-2025, 12:03
5-07-2025, 11:09
5-07-2025, 01:53
4-07-2025, 16:10
4-07-2025, 14:30
4-07-2025, 13:51
3-07-2025, 18:34
3-07-2025, 17:57
3-07-2025, 17:47
3-07-2025, 17:43
3-07-2025, 17:30
3-07-2025, 17:26
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 964