Dünya əhalisinin neçə faizi kəndlərdə yaşayır?
2050-ci ilə qədər dünya əhalisinin üçdə ikisindən çoxunun - 7 milyarda yaxın insanın şəhərlərdə yaşayacağı proqnozlaşdırılır.
2018-ci ilin statistikasına görə, dünya əhalisinin çox hissəsi paytaxt şəhərlərə üz tutur. Bu statistikaya görə, 2018-ci ildə Yaponiyanın paytaxtı Tokio 37 milyondan çox əhaliyə sahib olmaqla 1-ci yerdə, 28 milyondan çox əhalisi olan Hinsitanın paytaxtı Dehli 2-ci yerdə, 21 milyon ilə Meksika 3-cü yerdə, Misirin paytaxtı Qahirə 20 milyon əhalisi ilə 4-cü yerdə qərarlaşıb.
Azərbaycanda martın 1-inə olan statistikaya görə, əhalinin sayı 10 135 373 nəfər təşkil edir. Əhalinin 54,6 faizini şəhər, 45,4 faizini kənd sakinləri, 49,8 faizini kişilər, 50,2 faizini isə qadınlar təşkil edir.
Dünyanın əhalisinin şəhərlərdə məskunlaşmasına görə, ən böyük 5 şəhəri içərisində Yaponiyanın paytaxtı Tokio 1-ci yerdədir. Yaponiyanın paytaxtı Tokio 37,4 milyon nəfər əhalisi ilə Yer kürəsinin ən böyük şəhəridir. Onun əhalisi ABŞ-nin Nyu-York şəhərinin əhalisindən dörd dəfə çoxdur. 2-ci yerdə Hindistanın Dehli şəhəri gəlir. Dehli şəhərində 29,3 milyona yaxın əhali yaşayır. 3-cü yerdə Çinin Şanxay şəhəri qərarlaşıb. Burada 26,3 milyona yaxın insan yaşayır. Braziliyanın San-Paula şəhəri 4-cü yerdədir. Hazırda orada 21,8 milyon sakin yaşayır. 5-ci yerdə Meksika yer alır. Meksikada 21,6 milyon insan yaşayır.
Dünya əhalisinin ən az məskunlaşdığı 5 ərazi içərisində 1-ci yerdə Adamstaundur. Adamstaun Sakit Okeanda Britaniyanın Xarici Ərazisi olan Pitkern adalarında yeganə yaşayış məntəqəsidir. Dünyanın ən təcrid olunmuş yaşayış yerlərindən biridir. Əhalisinin sayı cəmi 50 nəfərdir. 2-ci yerdə Palaunun Ngerulmud şəhəri qərarlaşıb. Ngerulmud, Sakit Okeanın qərbində yerləşən ada dövləti olan Palau Respublikasının paytaxtıdır. Ngerulmud Babeldaob adasında yerləşir və əhalisinin təxminən 400 nəfər olduğu təxmin edilir. Siyahıda Vatikan 3-cü sırada yer alır. Yalnız 0,17 kvadrat mil (0,44 kvadrat kilometr) ərazisi ilə Vatikan şəhəri beynəlxalq səviyyədə tanınmış ən kiçik müstəqil dövlət və dünyanın ən az məskunlaşan suveren şəhəridir. Əhalisinin əsasən ruhanilər, İsveçrə qvardiyaları və inzibati heyətdən ibarət 800 nəfərə yaxın olduğu təxmin edilir. 4-cü yerdə Norveç Longyearbyen Svalbard yaşayış məntəqəsidir. Longyearbyen Şimal Buzlu Okeanında yerləşən arxipelaq olan Svalbardın ən böyük yaşayış məntəqəsi və inzibati mərkəzidir. Bu siyahıdakı digər şəhərlərlə müqayisədə nisbətən daha çox əhalisinə baxmayaraq, Longyearbyen hələ də 2000-ə yaxın sakini olan seyrək məskunlaşmış sayılır. 5-ci yerdə isə Stenli, Folklend Adaları gəlir. Stenli, Cənubi Atlantik Okeanında yerləşən Britaniyanın Xarici Ərazisi olan Folklend adalarının paytaxtı və əsas yaşayış məntəqəsidir. Stenlinin əhalisi təxminən 2500 nəfərdir ki, bu da onu dünyanın ən az məskunlaşan paytaxt şəhərlərindən birinə çevirir. Folklend adalarının ümumi əhalisi təxminən 3500 nəfərdir.
Smart Air dünyanın ən təmiz və çirkli şəhərlərini tapmaq "Dünyanın ən az çirklənmiş 25 şəhəri”nin və "Dünyanın ən çox çirklənmiş 25 şəhəri” 2023-cü il reytinqini yaratmaq üçün dünyanın 88 ölkəsini əhatə edən 533 böyük şəhərin 2022-ci il hava çirkliliyi məlumatlarını təhlil edib.
Reytinqə görə, dünyanın ən az çirklənmiş 25 şəhəri aşağıdakılardır:
1. Sürix, İsveçrə (0,49 µg/m3)
2. Perth, Avstraliya (1,61 µg/m3)
3. Richards Bay, Cənubi Afrika (2,38 µg/m3)
4. Hobart, Avstraliya (2,55 µg/m3)
5. Reykyavik, İslandiya (3,38 µg/m3)
6. Kryvyi Roh, Ukrayna (3,42 µg/m3)
7. Launceston, Avstraliya (3,51 µg/m3)
8. Vollonqonq, Avstraliya (3,70 µg/m3)
9. Sidney, Avstraliya (3,85 µg/m3)
10. Honolulu, Amerika Birləşmiş Ştatları (3,91 µg/m3)
11. Uppsala, İsveç (4,07 µg/m3)
12. Turku, Finlandiya (4,17 µg/m3)
13. Hayfonq, Vyetnam (4,28 µg/m3)
14. Huế, Vyetnam (4,32 µg/m3)
15. Tampere, Finlandiya (4,38 µg/m3)
16. Nyukasl, Avstraliya (4,46 µg/m3)
17. Adelaide, Avstraliya (4,49 µg/m3)
18. Tallinn, Estoniya (4,57 µg/m3)
19. Halifax, Kanada (4,68 µg/m3)
20. Vankuver, Kanada (4,69 µg/m3)
21. Ternópil, Ukrayna (4,77 µg/m3)
22. Oulu, Finlandiya (4,80 µg/m3)
23. Castellón de la Plana, İspaniya (4,82 µg/m3)
24. Trondheim, Norveç (4,85 µg/m3)
25. Stokholm, İsveç (5.00 µg/m3)
Dünyanın ən çox çirklənmiş 25 şəhəri aşağıdakılardır:
1. Dammam, Səudiyyə Ərəbistanı (124,11 µg/m3)
2. Lahor, Pakistan (111,63 µg/m3)
3. Dəkkə, Banqladeş (84,73 µg/m3)
4. Dehli, Hindistan (84,39 µq/m3)
5. Muzaffarnagar, Hindistan (81,35 µg/m3)
6. Bağdad, İraq (77,62 µg/m3)
7. Qaziabad, Hindistan (74,72 µg/m3)
8. Patna, Hindistan (67,20 µq/m3)
9. Hapur, Hindistan (67,02 µg/m3)
10. Pişəvər, Pakistan (66,15 µg/m3)
11. Lakxnau, Hindistan (63,65 µg/m3)
12. Şərqi London, Cənubi Afrika (60,69 µg/m3)
13. Pokhara, Nepal (59,15 µg/m3)
14. Manama, Bəhreyn (57,38 µg/m3)
15. Çandiqarh, Hindistan (53,16 µg/m3)
16. Hawally, Küveyt (52,24 µg/m3)
17. Xürrəmşəhr, İran (51,44 µq/m3)
18. Caypur, Hindistan (49,98 µg/m3)
19. Xi'an, Çin (48,11 µg/m3)
20. Kəlkütə, Hindistan (46,77 µq/m3)
21. Anyang, Çin (46,64 µg/m3)
22. Xinxiang, Çin (46,05 µg/m3)
23. Kampala, Uqanda (44,99 µg/m3)
24. Xuchang, Çin (44,88 µg/m3)
25. Bamako, Mali (44,88 µg/m3)
Ümumdünya Şəhərlər Günü 27 dekabr 2013-cü ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası tərəfindən A/RES/68/239 qətnaməsi ilə təsis edilib. Bu qətnamədə Baş Assambleya 2014-cü ildən başlayaraq 31 oktyabr tarixini Ümumdünya Şəhərlər Günü kimi təyin etməyi qərara alır. İlk Ümumdünya Şəhərlər Günü 2014-cü ilin oktyabrında keçirilib.
www.anews.az
1-11-2023, 10:30
202
